De wachttijd voor een sociale huurwoning is de afgelopen jaren flink toegenomen, huurprijzen zijn gestegen en huurders zijn fors meer kwijt aan woonlasten dan kopers. Ondertussen zijn er ruim 100.000 minder sociale huurhuizen in Nederland.
Dat blijkt uit een analyse van de Woonbond van het huurbeleid van drie kabinetten onder leiding van premier Rutte. ,,De huurder is onder Rutte slecht af’’, zegt directeur Zeno Winkels van de huurdersvereniging. ,,Het kabinetsbeleid was de afgelopen tien jaar gericht op een kleinere corporatiesector en meer commerciële verhuur. Daarvan zijn huurders de dupe geworden.’’
CBS-cijfers laten zien dat huurders in 2009 nog zo’n 34 procent van hun inkomen aan woonlasten kwijt waren. In 2018 was dat ruim 38 procent. Voor huiseigenaren daalde die ‘woonquote’ juist. Tussen 2010 en 2019 zijn de huurprijzen fors gestegen: bij sociale huur zo’n 26 procent en bij commerciële huur 44 procent.
De huurder is onder Rutte slecht af
Tijdelijk
,,Onder Rutte is het mogelijk geworden om in de vrije sector een tijdelijk huurcontract van twee jaar te geven’’, zegt Winkels. ,,Elke twee jaar kan een verhuurder iemand anders in zijn huis zetten, en daarbij zelf de nieuwe huurprijs bepalen. Daardoor zijn er nu woekerprijzen, waardoor mensen met een middeninkomen helemaal geen huurhuis kunnen krijgen.’’
De Woonbond pleit ervoor dat het puntenstelsel – waarmee de huurwaarde van een sociale huurwoning kan worden bepaald – ook voor de vrije sector gaat gelden, zodat huurhuizen niet voor een te hoge prijs kunnen worden aangeboden. Ook vindt de huurdersvereniging dat de inkomensgrens voor sociale huur omhoog moet, zodat mensen met een middeninkomen ook een betaalbaar huis kunnen krijgen.
Er zijn nu woekerprijzen, waardoor mensen met een middeninkomen helemaal geen huurhuis kunnen krijgen
Langere wachttijd
Tussen 2013 en 2018 is het aantal sociale huurhuizen met 108.000 gedaald, tot ruim twee miljoen. De wachttijd voor een sociale huurwoning is fors gestegen: in Utrecht moeten woningzoekenden bijna tien jaar wachten, in Amsterdam ruim tien jaar en in de regio Den Haag zo’n zes jaar. In Amsterdam reageren gemiddeld 271 mensen op een huurwoning, dat waren er vijf jaar eerder nog zo’n 180.
Door de coronacrisis zijn de huren in de vrije sector voor het eerst in jaren gedaald. ,,Maar dat is een klein effect, en komt vooral doordat expats de grote steden verlaten’’, zegt Winkels. ,,Het is heel belangrijk dat er na de verkiezingen een minister van Volkshuisvesting komt, die de woningmarkt uit het slop gaat trekken.’’